* English translation available upon request (free of charge). *
Zoals ook beschreven in onze eerdere blogs, heeft de Wet toekomst pensioenen (Wtp), die op 1 juli 2023 in werking is getreden, grote gevolgen voor de bestaande pensioenregelingen van werkgevers. Wat betekent dit voor de rol en de rechten van de ondernemingsraad (OR), de personeelsvertegenwoordiging (PVT) of de personeelsvergadering (PV) bij het wijzigen of vaststellen van een pensioenregeling?
Rol van de OR
De OR heeft een belangrijke rol bij het wijzigen van de pensioenregeling. De OR heeft namelijk een instemmingsrecht bij een voorgenomen besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van regelingen op grond van een pensioenovereenkomst. Het instemmingsrecht strekt zich uit tot onderwerpen als de soort pensioenregeling, de hoogte van de premie en de verdeling van de premie over de leeftijdsgroepen.
Er zijn echter uitzonderingen op het instemmingsrecht van de OR. Als de pensioenovereenkomst is ondergebracht bij een verplicht gesteld bedrijfstakpensioenfonds of als het pensioen (uitputtend) in de cao is geregeld, geldt het instemmingsrecht niet. In beginsel geldt het instemmingsrecht ook niet voor een uitvoeringsovereenkomst tussen de werkgever en de pensioenuitvoerder. Dit is anders indien de uitvoeringsovereenkomst onderwerpen bevat die de arbeidsvoorwaarde pensioen direct raken, bijvoorbeeld een regeling hoe de premie wordt vastgesteld of keuze voor pensioenuitvoerder. Voorts moet de OR geïnformeerd worden over een wijziging van een uitvoeringsovereenkomst.
Rol van de PV of PVT
De rol van de PVT of PV is beperkter dan die van de OR. Een PVT of PV heeft slechts een adviesrecht bij voorgenomen besluiten over een belangrijke verandering van de arbeidsvoorwaarden van ten minste een kwart van de werknemers van de onderneming. Een wijziging van de pensioenregeling in het kader van de Wtp is een belangrijke verandering waarvoor de PV of PVT een adviesrecht heeft. Daarnaast geldt er een informatieverplichting van de ondernemer met betrekking tot een wijziging van een pensioenregeling.
Proces medezeggenschapstraject
De instemming of het advies moet op een zodanig tijdstip worden gevraagd dat het van wezenlijke invloed kan zijn op het te nemen besluit. Een OR kan zich laten adviseren door een deskundige. De kosten van de deskundige komen voor de rekening van de ondernemer. Ook een PVT kan, in beginsel met toestemming van de ondernemer, een deskundige raadplegen.
Het instemmingsverzoek aan de OR moet het volgende bevatten: (i) een overzicht van de beweegredenen voor het besluit; en (ii) de gevolgen voor de werknemers van de onderneming. De OR beslist pas na minimaal één overlegvergadering. Een besluit van de ondernemer zonder instemming van de OR, maakt dat de OR binnen 1 maand nádat de OR over het besluit is geïnformeerd de nietigheid van het besluit kan inroepen. Dat betekent dat de wijziging niet kan worden ingevoerd tenzij alsnog aan de OR tegemoet zou worden gekomen danwel van de kantonrechter ‘vervangende instemming’ zou worden verkregen.
Een belangrijk verschil is dat aan de PVT of PV geen beroepsrecht toekomt, dit recht heeft slechts een OR.
Conclusie
De Wtp biedt kansen en uitdagingen voor de medezeggenschap binnen bedrijven. Bij een wijziging van de pensioenregeling als gevolg van de Wtp is er een belangrijke rol weggelegd voor het medezeggenschapsorgaan van de onderneming. Aangezien pensioen een complex onderwerp kan zijn voor een OR, PV of PVT en het medezeggenschapstraject een tijd kan duren, raden wij aan om tijdig te beginnen met de voorbereiding van het medezeggenschapstraject en de oriëntatie op de nieuwe pensioenregeling.
Meer weten?
Mocht u vragen hebben naar aanleiding van deze blog of één van onze andere blogs over de Wtp (zie hieronder) of heeft u zelf een suggestie voor een onderwerp voor een blog over de Wtp, laat u ons dat gerust weten.
Vanzelfsprekend kunnen wij u ook anderszins adviseren over de juridische aspecten omtrent de invoering van het nieuwe pensioensysteem in uw organisatie.
In onze volgende blog zullen wij ingaan op de verschillende wijzigingsmethoden en keuzes bij het wijzigen van de pensioenregeling.
Onze blogs over de Wtp
